دیابت:

بیماری دیابت با افزایش قند خون در اثر کاهش تولید هورمون انسولین پدید می آید.

راههای کنترل دیابت:

۱-رژیم غذایی مناسب

۲- فعالیت بدنی

۳- مصرف دارو

 تغذیه :

برای داشتن رژیم غذایی مناسب ابتدا باید انواع مواد غذایی در دیابت را بشناسیم.

مواد غذایی با محدودیت زیاد (استفاده زیر نظر متخصص تغذیه) :

*قند- شکر- گلوکز- مربا- عسل- شکلات- شربت- شیرینی- نوشابه – ژله و انواع ترکیباتی که در آن قند و شکر به کار رفته است *مواد غذایی پرچرب و شور- کله پاچه- پوست مرغ- گوشت قرمز پر چرب- انواع روغن جامد و کره- لبنیات پرچرب- سوسیس و همبرگر و مشروبات الکلی

مواد غذایی محدود:

 انواع نان سفید ( نان لواش و سنگک)- غلات (برنج و ماکارونی) -فرنی کم شیرین- حبوبات پخته (لوبیا, نخود فرنگی, عدس و … ) – شیر- مغریجات- چربی ها

مواد غذایی آزاد:

انواع سبزیجات مانند خیار, کلم, تربچه, جعفری, بادمجان آب پز, پیاز, سبزی خوردن, سبزی خورشتی, فلفل سبز و قرمز, گوجه فرنگی, سیر و موسیر, فلفل دلمه ای

نکات قابل توجه در مصرف مواد غذایی:

• مصرف سبزیجات باعث رساندن ویتامینها و مواد معدنی و فیبر به بدن می شود.
• هویج و لبو وجغندر پخته قند بسیار بالایی دارند از زیاده روی در مصرف آنها پرهیز کنید
• سیب زمینی پخنه قند شما را سریع بالا می برد.
• از نان جو حجیم یا نان سنگک به جای نان لواش و باگت استفاده کنید.
• شما در هفته مجاز به مصرف ۴عدد تخم مرغ کامل هستید اما مصرف سفیده محدودیت خاصی ندارد.
• مصرف میوه ضروری است و روزانه سه واحد میوه می توانید دریافت کنید و میوه ها را بین میان وعده ها تقسیم نمایید.
• هر واحد میوه برابر با یک پرتقال متوسط یا یک شلیل متوسط یا ۲ قاشق کشمش یا یک برش هندوانه یا  نصف انار یا یک سوم لیوان انگور یا کف دست لواشک یا ۲ عدد انجیر یا ۴ عدد برگه زردالو یا  یک چهارم لیوان توت خشک می باشد. حتی المقدور از مصرف آبمیوه پرهیز نمایید و میوه را بطور کامل مصرف نمایید. در کنار میوه تکه ی سبزیجات مانند یک عد خیار سبز یا گوجه فرنگی یا چند تکه کاهو یا کلم میل نمایید.
• مصرف آبلیمو یا آبغوره ۱-۲ قاشق مرباخوری مجاز است.
• سالاد و سبزیجات جایگاه خاصی در برنامه غذایی شما داشته باشند.
• مصرف میان وعده قبل از خواب از کاهش قند خون در طول شب جلوگیری می کند.
• همه ی قندها (طبیعی و مصنوعی) بجز قندهای رژیمی قند خون را بالا می برند.

فعالیت بدنی و ورزش:

ورزش مقاومت سلولهای بدن به انسولین را کاهش داده و در نتیجه باعث افزایش اثر انسولین و تنظیم قند خون می شود. کاهش وزن ناشی از ورزش نیز باعث کاهش توده چربی بدن و همچنین تنظیم فشار خون  می شود.

نکات قابل توجه هنگام ورزش و فعالیت بدنی:

• در مورد زمان ورزش کردن با توجه به داروهای مصرفی با پزشک خود مشورت کنید, معمولا یک تا سه ساعت پس از مصرف غذا مناسبترین زمان ورزش می باشد.

• قند خون افراد دیابتی هنگام ورزش باید بین ۱۰۰ تا ۲۴۰ میلیگرم در دسی لیتر باشد. در بیماران دیابتی که انسولین تزریق می کنند, فعالیت بدنی باعث افت قند می شود در نتیجه کنترل قند خون حین ورزش و توجه به علائم افت قند (سرگیجه, گیجی, ضعف و تعریق زیاد)  اهمیت زیادی دارد. همیشه مقداری مواد قندی زود جذب و غذا همراه داشته باشید. 

• از انجام ورزشهای سنگین که احتمال فشار برعروق چشمی دارند پرهیز کنید.

• هنگام ورزش از کفش و جوراب نخی مناسب استفاده کنید. و اگر دچار آسیب عصب پا هستید از حرکات با تاثیر بالا مانند دویدن و پریدن پرهیز کنید.

• هرگز در عضوی که بیش از اندازه در ورزش از آن استفاده می کنید انسولین تزریق نکنید زیرا جذب آن سریعتر از حد معمول صورت می گیرد.

بیماران دیابتی دو تا سه روز در هفته بین ۱۵ تا ۳۰ دقیقه می توانند حرکات کششی انجام دهند.تحرکات معمولی روزانه مانند پیاده روی باعث سوختن کالری بیشتری می شود. فعالیتهای هوازی مانند دویدن طولانی و دوچرخه سواری و شنا  بطور کلی مفید می باشند..